پنیر لیقوان چیست ؟

این پنیرها در روستای لیقوان واقع در دامنه شمالی سهند از توابع شهر تبریز تهیه می‌شود. تخمین زده می‌شود بیش از ۲۰۰ تولید کنندهٔ پنیر و ۶۵۰۰۰ گوسفند که اغلب از نوع قیزیل هستند در این روستا و روستاهای مجاور وجود داشته باشند. هوای پاک و گونه‌های گیاهی بی همتای منطقه علاوه بر نحوه بهداشتی شیردوشی استفاده شده در این روستا و تحویل شیر تازه به تولیدکنندگان پنیر منجر به تولید شیر و پنیر باکیفیت می‌شود.^[۱] این نوع پنیر ترد بوده، طعمی شور و ترش دارد و دارای سوراخ‌های بخصوصی در اندازه نخود است و از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شود.

انواع پنیر لیقوان

۱. پنیر لیقوان اعلا (پنیر سوپر لیقوان)

پنیر لیقوان اعلا پنیری حاصل شده از شیر خالص گوسفندی تولید شده در چراگاه‌های خودرو و گیاهان وحشی کوهستان سهند لیقوان است، آب مورد استفاده جهت تولید این پنیر از چشمه‌های سرشار و معدنی لیقوان و بدون کمترین آهک و نمک‌ها و رسوب‌ها است.

شیر تازه دوشیده شده از دام در کمتر از یک ساعت تحویل واحدهای تولیدی می‌شود و روند تبدیل و تولید پنیر لیقوان استارت می‌خورد.

این نوع پنیر طعمی بسیار ترد و خوشمزه دارد، هنگام برش دادن خرد نمی‌شود و دارای حباب‌های انگشت شمار بخصوصی در اندازه‌های عدس در داخل پنیر است.

۲. پنیر لیقوان معمولی

پنیر لیقوان معمولی نوع خاصی از پنیر لیقوان هست که از شیر گوسفندی مناطق و روستاهای حومه تبریز و سایر شهرهای آذربایجان تهیه می‌شود.

این نوع شیر گاهی جهت برخورداری از آب معدنی و شرایط آب و هوایی دره لیقوان جهت تبدیل به پنیر، به لیقوان منتقل می‌شود. هرچند کیفیت شیر نسبتاً خوب است ولی به دلیل وجود فاصله مکانی چند ساعته مابین دام و کارگاه، مدت زمانی طول می‌کشد تا شیر به واحد تولیدی برسد و فرایند تبدیل شیر به پنیر لیقوان آغاز گردد.

همین اختلاف زمان و کیفیت شیر، سبب افت کیفیت محصول نهایی می‌شود و پنیر تولید شده را از پنیر سوپر لیقوان متمایز می‌کند.

۳. پنیر سُومی

این نوع از پنیر که گاهی از شیر گاو یا شیر مخلوط گاو و گوسفند تولید می‌شود دارای رنگ متمایل به زرد، کیفیت پایین، نرم و سفت بودن نامتعادل و دارای حباب‌های بسیار ریز و اسفنجی شکل است.

عوامل تأثیر گذار بر کیفیت پنیر لیقوان

از جمله عوامل اثرگذار بر کیفیت پنیر لیقوان می‌توان به شرایط آب و هوایی محل تولید شیر، شرایط آب و هوایی محل فرآوری و تبدیل شیر گوسفندی به پنیر لیقوان، کیفیت ابزار و تجهیزات نصب شده واحد تولیدی و از همه مهم‌تر بافت گیاهی چراگاه‌های دام‌های تولیدکننده شیر را می‌توان نام برد.

وجود نوعی گیاه معطر و کمیاب در دامنه سهند و دره لیقوان، باعث تولید پنیر لیقوان با طعمی منحصر به فرد و مرغوب شده‌است